Böbrek Taşları ve Tedavi Yöntemleri
Böbrek taşları ülkemizde özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ve dünyanın birçok ülkesinde en önemli sağlık problemlerinden bir tanesidir. Nedenleri olarak diyet,tüketilen sıvı miktarı, genetik nedenler ve birçok sebep bulunmaktadır. Bu faktörleri biraz açacak olursak;
1-Günlük içilmesi gerek su miktarı erişkinler için 3 litre civarında olmalı,
2-Diyet ile tüketilen oksalat miktarı çok yüksek olmaması gerekmektedir.bunun için oksalat içeren besinler az tüketilmelidir, bu besinler çay, çilek, çikolata, pırasa, ceviz, fındık, ıspanak, kola, kakao olarak sayılabilir.
3-Bunun yanında günlük alınan kalsiyum miktarı da önemlidir taş hastalarında kalsiyum kısıtlaması yapılmıyor fakat çok fazla tüketilmesi önerilmemektedir. kalsiyum içeren besinler süt ve süt ürünleri olarak sayılabilir.
4-Diğer önemli bir faktör de günlük tüketilen tuz miktarı; erişkinlerde ortalama günlük 6 gr tuz tüketilmesi yeterlidir, daha fazla alındığı takdirde taş oluşumunu artırmaktadır. tuz içeren besinler kuruyemiş, salamura besinler, maden suyu, fast food, işlenmiş et olarak sayılabilir.
5-Bunların yanında koruyucu faktörler var mı? tabii ki var; sitrat denilen madde vücutta taş oluşumunu azaltmaktadır. Sitrat içeren besinler özellikle limon ve portakal olarak sayılabilir.
Bu şekilde taş oluşumunu veya tekrar etmesinin önlemek bir dereceye kadar mümkün olabilmektedir. Bunlara rağmen engelleyemezsek ne olacak? Böbrek taşları ne zaman ameliyat edilmelidir? Çoğu zaman böbrek taşları herhangi bir şikayet vermeden uzun yıllar boyunca sessiz kalmaktadırlar. Böbreğin hangi bölgesinde olduğuna ve taşın boyutuna göre idrar akışını engellemeye başladığında hastada problemler çıkarmaya başlamaktadır. Böyle durumlarda bir üroloji uzmanından görüş alınarak operasyon gerekip gerekmediği hakkında bilgi alınmalıdır.
Peki ameliyat yöntemleri nelerdir?
1-Böbrek taşlarının boyutuna göre (1 cm’den küçük) ESWL denilen taş kırma yöntemi uygun taşlarda ameliyatsız çözüm sunmaktadır.Bu yöntemle vücut dışından şok dalgalarıyla taşlar kırılmaktadır. ortalama haftada 1 kez yapılmakta, taşın sertliğine göre 1-4 seans arasında tedavi tamamlanmaktadır.
2- Taş kırma yöntemine uygun olmayan 2 cm nin altındaki daha büyük taşlarda ise diğer bir yöntemimiz RIRS yöntemidir Bu yöntemle idrar kanalından girilerek böbrek içerisinde kadar kıvrılabilen bir alet(Flexible URS) ile böbrek içerisindeki taş toz haline getirilmektedir. Vücut dışından herhangi bir yara olmadığı için genellikle bir gün sonra hastalar taburcu olur ve normal yaşantılarına devam edebilirler.Bu yöntem ile tecrübeler arttıkça daha büyük taşlar birden fazla seans uygulanarak tedavi edilmeye başlanmıştır, açık ameliyattan kaçınan hastalar için son derece güzel bir alternatif bir ameliyat seçeneği olmuştur.benim de hastalarıma en fazla uyguladığım yöntemlerin başında gelen bu yöntem son derece etkili ve hasta açısından konforlu olmaktadır.
3- Diğer bir yöntem ise sırt(böğür) bölgesinde yaklaşık 1 santimlik bir kesi ile böbrek içerisine girilip 2-5 cm arasındaki taşları kolayca alınabilmesini sağlayan perkütan nefrolitotomi(PNL) yöntemidir. Bu yöntemle hastalar 2 gün sonra taburcu olabilmekte bir hafta içerisinde ise normal yaşantılarına devam edebilmektedirler.
4- 5 cm’den daha büyük taşların tedavisinde ise açık nefrolitotomi denilen yaklaşık 10 santimetrelik bir kesi ile böbrek içerisindeki taşlar çıkarılmaktadır. Bu yöntem biraz daha ağrılı ve normal yaşantıya dönüş zamanı biraz daha uzundur, günümüzde çok az hastalarda uygulanmaktadır.
